Władza rodzicielska stanowi nie tylko szeroko pojęte uprawnienia wobec dziecka, ale przede wszystkim obowiązki związane z jego osobą. Mając na względzie dobro dziecka sąd rodzinny pozostaje uprawniony do podjęcia decyzji o pozbawieniu rodziców wykonywania władzy rodzicielskiej.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje trzy rodzaje przyczyn pozbawienia władzy rodzicielskiej:
- niemożność wykonywania władzy rodzicielskiej z powodu trwałej przeszkody;
- nadużywanie władzy rodzicielskiej;
- rażące zaniedbywanie przez rodzica obowiązków względem dziecka.
Pod pojęciem trwałej przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej należy rozumieć przeszkodę, która uniemożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej przez długi czas bądź przez trudny do określenia okres. Do tego typu przeszkód zalicza się najczęściej przewlekłą chorobę czy karę długoletniego pozbawienia wolności. Podkreślić należy, iż istotnym pozostaje charakter przeszkody, czy jest ona trwała czy przemijająca. W przypadku przeszkody jedynie przemijającej sąd może orzec nie o pozbawieniu, ale o zawieszeniu wykonywania władzy rodzicielskiej.
Nadużywaniem władzy rodzicielskiej oznacza nie tylko bezpośrednie zachowania wobec dziecka, ale również postawa rodzica w stosunku do drugiego rodzica czy dbałość o warunki domowe. Oczywiste nadużycie władzy rodzicielskiej stanowi znęcanie się nad dzieckiem zarówno fizyczne jak i psychiczne, molestowanie seksualne, ale również stosowanie przemocy wobec drugiego rodzica czy też zakłócanie spokoju domowego.
Najczęstszą przyczyną pozbawienia władzy rodzicielskiej pozostaje trzecia przesłanka ujęta jako rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka. Zaniedbywanie obowiązków aby wypełniało znamiona przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej musi mieć charakter rażący. W orzecznictwie podkreśla się, iż rażące zaniedbywanie obowiązków to zaniedbywanie poważne lub wprawdzie zaniedbywanie o mniejszej wadze, lecz nacechowane nasileniem złej woli, uporczywością i niepoprawnością. Rażące zaniedbywanie obowiązków zazwyczaj przejawia się w zerwaniu kontaktów z dzieckiem, nieinteresowaniu się jego losem, a nade wszystko w niealimientacji.
Warto pamiętać, że władza rodzicielska nie jest odbierana raz na zawsze. Jeżeli ustały przyczyny, dla których sąd odebrał rodzicom władzę rodzicielską, może ona zostać przez sąd przywrócona.
Wróć do artykułów
